ระบบ เอกซเรย์ ดิจิตัล ( Digital X-ray ) และ ระบบ PACS System

เอกซเรย์ ดิจิตัล กระดูกและข้อ

DIGITAL Radiography System - DR

  • ระบบ เอกซเรย์ ดิจิตัล ( Digital Xray )

 

ดิจิตัล เอกซเรย์ [ DIGITAL Radiography System – DR] เป็น การตรวจเอกซเรย์ โดยระบบดิจิตัล เทียบเท่ากับระบบที่ใช้ใน โรงเรียนแพทย์ โรงพยาบาลศูนย์ และโรงพยาบาลเอกชนชั้นนำ ต่างๆ ซึ่งจะใช้ อุปกรณ์แปลงสัญญาณเอกซเรย์ (Flat Panel Detector) แปลงภาพเอกซเรย์ เป็นระบบภาพดิจิตัล ถือเป็นระบบที่ดีที่สุดของเอกซเรย์ ในปัจจุบัน

Picture Archiving and Communication System

  • ระบบ PACS System

     

เป็นระบบ การจัดเก็บและแสดงภาพเอกซเรย์ดิจิตอล ผ่านหน้าจอคอมพิวเตอร์ ซึ่งสามารถ แสดงภาพ และปรับแต่งคุณภาพ ของภาพจากการเอกซเรย์ได้หลากหลาย อาทิ เพิ่มความคมชัด ขยายภาพ วัดระยะการทรุดตัวของข้อเข่า ดูความหนาแน่นของกระดูกในเบื้องต้น วัดมุมองศาของกระดูกที่หัก วัดมุมองศาของกระดูกสันหลัง เป็นต้น

ข้อดีของระบบ Digital Xray ( เอกซเรย์ ดิจิตัล ) และ PACS System

 

  • เอกซเรย์ ดิจิตัล มีความคมชัด กว่าระบบภาพเอกซเรย์แบบ แผ่นฟิลม์ ตามปกติทั่วไป
  • เอกซเรย์ ดิจิตัล ช่วยลดปริมาณรังสี ที่อาจสัมผัสผู้ป่วย และบุคลากรทางการแพทย์ เพื่อลดโอกาสถ่ายภาพรังสีซ้ำ จากกรณี ภาพที่ได้จากการเอกซเรย์ครั้งแรกไม่ชัด ซึ่งมักพบได้ในการ เอกซเรย์ ในระบบฟิลม์ แบบเดิม
  • ช่วยเพิ่มความแม่นยำในการติดตามการรักษาโรค ระบบเอกซเรย์ แบบดิจิตัล สามารถเรียกภาพเอกซเรย์เก่ามาเปรียบเทียบได้ จึงทำให้แพทย์สามารถเห็นการเปลี่ยนแปลงของโรคได้ตลอดเวลา และนำอาจนำไปปรับเปลี่ยนกระบวนการ การรักษา ให้เป็นปัจจุบัน
  • ลดระยะเวลาการรอคอยผลเอกซเรย์ ( ระบบ Digital นี้ ใช้เวลาในการเอกซเรย์และฟังผล ประมาณ 1 – 2 นาที โดยเฉลี่ย) แตกต่างจากระบบเดิม ที่ต้องใช้เวลา ผ่านกระบวนการ ในการล้างฟิลม์และต้องรอฟิลม์แห้ง ซึ่งใช้เวลาทั้งหมดประมาณ 15 -20 นาที นอกจากนี้ ยังมีโอกาสสูง ที่จะได้ภาพที่ไม่คมชัดเพียงพอ อาจจะจำเป็นต้องถ่ายภาพเอกซเรย์ใหม่
เกี่ยวกับคลินิก กระดูกและข้อ หมอสุนทร

ระบบ PACs จะอำนวยความสะดวกแก่ผู้ป่วย เพราะสามารถเรียกภาพเอกชเรย์เก่า ที่เก็บไว้ในระบบได้ตลอดเวลา จะไม่มีการเสื่อมสภาพของภาพรังสี เพราะถูกเก็บข้อมูลไว้ในรูปแบบ Digital file  ลดโอกาส ฟิลม์เอกซเรย์เก่าสูญหาย หรือ ฟิลม์เสื่อมสภาพ ขึ้นรา ดูภาพไม่ได้

ระบบ MSK Ultrasound

เครื่องอัลตร้าซาวนด์ ระบบโครงสร้าง กล้ามเนื้อ เส้นเอ็น และเนื้อเยื่อเกี่ยวพัน

ใช้ตรวจสแกน รอยโรค ของ เส้นเอ็นกล้ามเนื้อ

เนื้อเยื่อเส้นประสาท และพื้นผิวกระดูก

เอกซเรย์ ดิจิตัล กระดูกและข้อ

Musculoskelatal Ultrasound

จากประเทศสหรัฐอเมริกา

 

เป็นเครื่องอัลตร้าซาวน์ ที่ใช้หัวอ่านที่ออกแบบพิเศษเฉพาะ ( Linear Probe ) เพื่อใช้ ตรวจสแกน ระบบเส้นเอ็น กล้ามเนื้อ เส้นประสาท และพื้นผิวกระดูก เพิ่มประสิทธิภาพ ในการตรวจวินิจฉัยโรค โดยสามารถตรวจแสดงรอยโรคต่างๆ และใช้ร่วมกับการรักษา อาทิ เช่น

 

  • ตรวจหาบริเวณที่มีการอักเสบ การฉีกขาดของเนื้อเยื่อ กล้ามเนื้อ เส้นเอ็น และสามารถใช้ประเมินความรุนแรงของการฉีกขาดนั้นๆ นำไปสู่ เลือกแนวทางการรักษาที่เหมาะสม

 

  • ตรวจหา การกดทับของเส้นประสาท บริเวณข้อมือ ( Median Nerve Entrapment ) จากภาวะ พังผืดทับเส้นประสาท บริเวณข้อมือ

 

  • ตรวจหา ก้อนซีสท์ ก้อนถุงน้ำ เช่น ก้อนซีสท์ ที่บริเวณข้อมือ (Carpal ganglion cyst ) , ถุงน้ำตรงข้อพับหลังข้อเข่า ( Baker Cyst ) สามารถวัดขนาด และติดตามอาการของโรค และสามารถใช้นำวิถี ในการเจาะระบายถุงน้ำ

 

ตรวจหาจุดกดทับเส้นเอ็น โดยเฉพาะ ในกลุ่มผู้ป่วยที่มีอาการเมื่อเคลื่อนไหวข้อ แล้วเกิดอาการปวด เช่น ภาวะเส้นเอ็นเสียดกับกระดูกข้อไหล่ ( Shoulder Impingement syndrome ) , ภาวะเส้นเอ็นข้อเท้าเคลื่อนที่

ใช้ตรวจประเมินอาการ กลุ่มเส้นเอ็นขาด ข้อต่อหลวม เช่น เส้นเอ็นด้านข้าง ของข้อเข่าฉีกขาด สามารถใช้อัลตร้าซาวนด์ ตรวจประเมิน ระดับความรุนแรงของการฉีกขาด วัดระยะความกว้างของจุดที่ฉีกขาด

ใช้ร่วมในการรักษา กำหนดจุดและนำวิถี ในการฉีดยาเฉพาะจุด ทำให้ตัวยาได้เข้าไปจุดที่เป็นสาเหตุของการเกิดโรค อย่างแม่นยำ

สามารถใช้ ตรวจรอยโรค บนพื้นพิวกระดูกอ่อนได้ (Cartilage ) ซึ่งปกติ การเอ็กซเรย์จะเห็นเฉพาะกระดูกแข็ง ( Cortical Bone ) เป็นหลัก

ตรวจวินิจฉัย ยืนยันร่วมกับ เอกซเรย์คอมพิวเตอร์ MRI SCAN เพิ่มความถูกต้องแม่นยำมากขึ้น ในการวินิจฉัย โดยเฉพาะกลุ่มโรคที่เกิดขึ้นในระบบเส้นเอ็น และพื้นผิวกระดูกอ่อน มีโปรแกรมแสดงภาพ หาเส้นเลือด ( COLOR and Vascular Mode ) ซึ่งบ่งถึง ภาวะอักเสบต่างๆ และใช้ช่วยประเมินดูขอบเขตของการอักเสบนั้นๆ

“การตรวจโดยเครื่องอัลตร้าซาวนด์ เป็นการตรวจที่ปลอดภัย สามารถทำได้กับ ผู้ป่วยทุกประเภท ทุกกลุ่มอายุ ไม่มีผลข้างเคียงใดๆ ไม่ก่อให้เกิดอาการปวด อีกทั้งสามารถใช้ในการรักษาช่วยนำวิถี ในการฉีดยาลดการอักเสบเฉพาะจุด ได้อย่างแม่นยำ”

 

นายแพทย์สุนทร ศรีสุวรรณ์

(เกียรตินิยม )